Tây Bắc nổi tiếng với những ruộng bậc thang tuyệt đẹp, trong đó có hai nơi là Mù Cang Chải (Yên Bái) và Sa Pa (Lào Cai) lọt vào danh sách bình chọn 12 ruộng bậc thang đẹp nhất thế giới của tờ Telegraph (Anh). Vào tháng 5, tháng 6, khi những cơn mưa mùa hạ bắt đầu trút xuống cũng là lúc bà con vùng cao xuống đồng cày cấy chuẩn bị cho một vụ mùa mới và đây cũng chính lúc ruộng bậc thang vốn khô cằn giờ đầy ắp nước mang vẻ đẹp diệu kỳ của Mùa nước đổ.
Do sử dụng nguồn nước tự nhiên nên đồng bào vùng cao chỉ có thể gieo trồng một vụ duy nhất trong năm. Nước chảy từ khe núi xuống, qua những ống nứa, đổ từ bậc ruộng này sang bậc ruộng khác. Ruộng bậc thang như những bức tranh đa sắc: chỗ mang màu vàng, nâu của phù sa, chỗ nhuộm sắc xanh của mạ vừa gieo, chỗ phản chiếu màu của bầu trời: sắc hồng lúc bình minh, vàng của nắng, xanh của bầu trời, tím biếc khi hoàng hôn buông xuống với những gam màu tương phản, sống động, tạo nên bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp.
Có lẽ, không một người hoạ sĩ nào có thể sáng tác nên những tác phẩm sống động, tự nhiên và đầy bất ngờ như những bức họa do người dân vùng cao cùng thiên nhiên, đất trời ở đây tạo ra.
Thật khó mà diễn tả hết những cung bậc cảm xúc khi đứng ở độ cao, nhìn xuống những tràn ruộng bậc thang mùa đổ nước. Một khung cảnh thật kỳ vĩ với những đường nét uốn lượn đủ các kiểu, với các mảng màu đan xen nhau thật kỳ thú. Có đứng ngắm cả ngày cũng không chán bởi màu sắc luôn thay đổi do màu nước phản ánh màu trời và nếu may mắn bạn sẽ được ngắm ánh mặt trời lúc bình minh hoặc hoàng hôn xuyên qua những đám mây thành những tia nắng hình rẻ quạt tỏa xuống các triền ruộng, phía xa xa là rừng núi trập trùng tạo thành bức tranh tuyệt sắc, kỳ vĩ.
Đến vùng cao vào mùa nước đổ còn là dịp để được gặp gỡ, được tận mắt chứng kiến khung cảnh lao động hăng say của người dân vùng cao, tìm hiểu cách họ tạo nên những tuyệt phẩm này. Người đắp đập, kè bờ, rẫy cỏ dại, người cầy xới những mảnh đất màu mỡ, sửa sang lại hệ thống tưới tiêu. Những người đàn ông dắt trâu cày ruộng hoặc làm đất bằng những chiếc mấy cày nhỏ mà họ khéo léo di chuyển từ bậc ruộng này sang bậc ruộng khác. Những người phụ nữ trong trang phục dân tộc gieo hạt, nhổ mạ, cấy lúa, nhiều người địu theo cả con nhỏ trên lưng hoặc để con ngồi chơi nơi khô ráo để mẹ vừa trông con vừa làm việc. Không khí vào vụ mới rất vui vẻ, nhộn nhịp.
Những thửa ruộng bậc thang dù lớn hay nhỏ đều là nét văn hóa độc đáo, thể hiện sự tài tình trong công cuộc chinh phục thiên nhiên để phục vụ cuộc sống của người dân vùng cao. Nghệ thuật trồng lúa nước của họ trong hàng trăm năm qua đã tạo nên những cảnh quan thiên nhiên vô cùng đặc sắc, biến đồng lúa trở thành một kiệt tác nghệ thuật giữa mênh mông đất trời.
Cấy lúa. Ảnh: Phạm Tiến DũngAi đã từng đến đây , từng được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ vĩ của những triền ruộng bậc thang Tây Bắc mùa nước đổ, hòa mình vào thiên nhiên, vào vẻ đẹp của rừng núi, mây trời, trải nghiệm cuộc sống lao động của người dân vùng cao cần cù, chất phác, hiếu khách sẽ có những ấn tượng không bao giờ quên, sẽ mong còn nhiều dịp trở lại nơi này.
Chuẩn bị cho vụ mới. Ảnh: Phạm Tiến Dũng
Ruộng bậc thang. Ảnh: Phạm Tiến Dũng
Gieo hạt. Ảnh: Phạm Tiến Dũng
Làm đồng về. Ảnh: Phạm Tiến Dũng
Nhổ mạ. Ảnh: Phạm Tiến Dũng
Nơi bắt đầu cấy, nơi mạ đã lên xanh. Ảnh: Phạm Tiến Dũng
Quang cảnh ruộng bậc thang ở Tú Lệ (Yên Bái). Ảnh: Phạm Tiến Dũng
Be bờ chuẩn bị đưa nước về. Ảnh: Phạm Tiến DũngNhững địa điểm ngắm ruộng bậc thang mùa nước đổ đẹp nhất ở Tây Bắc:
Bát Xát (Lào Cai): Khung cảnh Bát Xát giống như một bức tranh thiên nhiên với vô vàn màu sắc ở các xã Ngãi Thầu, Dền Sáng, Y Tý, A Lù, Khu Chu Lìn.
Sa Pa (Lào Cai): Ở đây có thể ngắm ruộng bậc thang mùa nước đổ tuyệt đẹp tại các bản làng Tả Van, Tả Phìn, Hầu Thào, Trung Chải, Lao Chải.
Hoàng Su Phì (Hà Giang): Vẻ đẹp của ruộng bậc thang ở Hoàng Su Phì đã được Nhà nước công nhận là một trong những di tích cấp quốc gia .
Mù Cang Chải (Yên Bái): La Pán Tẩn và Chế Cu Nha là hai xã có những thửa ruộng đẹp nhất Mù Căng Chải.
Tú Lệ (Yên Bái): Nơi có thung lũng ruộng bậc thang nằm giữa ba ngọn núi cao Khau Phạ, Khau Thán và Khau Song.
Phạm Tiến Dũng
